NNƯT Phạm Đạt - Đẳng cấp gốm tâm linh gia tộc Việt

20/08/2023 12:30

Cả cuộc đời gắn bó với Gốm, đối với nghệ nhân Phạm Văn Đạt, việc làm Gốm như cơm ăn nước uống, như không khí hít thở hàng ngày. Niềm đam mê Gốm đã khiến cho anh trau chuốt từng sản phẩm, tỉ mỉ từng công đoạn, mỗi sản phẩm đều chứa đựng tâm tư, tình cảm của mình. Nghệ nhân Phạm Văn Đạt chính là người khởi xướng khôi phục dòng gốm men rạn từ xa xưa, cho ra đời hàng trăm dòng gốm cao cấp, tinh xảo, đậm đà bản sắc dân tộc và thổi hồn vào các sản phẩm tâm linh Việt.


Nghệ nhân Phạm Văn Đạt
Tự hào là cháu nội cố Nghệ nhân Phạm Văn Huỳnh (Tức cụ cửu Huỳnh) - một nghệ nhân bậc Thầy về Gốm tại làng nghề Bát Tràng. Nghệ nhân Phạm Văn Đạt đã làm rạng rỡ dòng họ Phạm nói riêng và Gốm Bát Tràng nói chung bởi việc phục chế và đưa tâm linh vào các sản phẩm gốm tạo nên thương hiệu Gốm tâm linh gia tộc Việt. Thuở ấu thơ, Nghệ nhân Phạm Văn Đạt đã được nuôi dưỡng và bao bọc trong linh hồn của Gốm, được truyền cảm hứng và đam mê từ các thế hệ nghệ nhân đi trước, đặc biệt là anh được thừa hưởng trí óc sáng tạo và đôi bàn tay tài hoa từ chính ông nội của mình. Gốm đã trở thành phần tất yếu trong anh và trong trái tim của những người con làng nghề. Những ai đã từng đến thăm làng nghề Bát Tràng đều có thể nhìn thấy sự nhọc nhằn của người thợ Gốm, nhưng có mấy ai hiểu được tại sao những con người lao động chân chất đó vẫn ngày đêm miệt mài tạo ra các sản phẩm Gốm, trong đó có nghệ nhân PhạmVăn Đạt, một nghệ nhân tài hoa của thế hệ 7X.
Khác với thời cha ông xưa chỉ sản xuất Gốm truyền thống, mẫu mã sản phẩm chưa đa dạng, số lượng sản phẩm ít, tính cạnh tranh không cao trong khi các mặt hàng gốm sứ của Trung Quốc xuất hiện tràn lan. Nghệ nhân Phạm Văn Đạt đã rất băn khoăn trăn trở để tìm hướng đi mới cho mình và cho làng nghề Bát Tràng. Điều khó khăn cho các nghệ nhân trẻ đó chính là định vị sản phẩm, kỹ thuật, công nghệ và tìm hiểu thị hiếu khách hàng.



Với nhiều năm kinh nghiệm trực tiếp sản xuất Gốm cho gia đình, Nghệ nhân Phạm Văn Đạt luôn khao khát tìm ra nét độc đáo để làm ra dòng Gốm độc nhất vô nhị. Cũng chính từ đây, dòng gốm men rạn tâm linh đã được anh  khởi xướng và khôi phục, tạo ra hàng ngàn sản phẩm Gốm cao cấp, tinh xảo, thuần Việt.
Anh cũng nhận thấy, Người Việt Nam có phong tục thờ cúng tổ tiên gần như trở thành một thứ tín ngưỡng, không gia đình nào là không có bàn thờ tổ tiên. Đây là một tín ngưỡng rất quan trọng và không thể thiếu trong phong tục Việt Nam và là một trong các thành tố tạo nên bản sắc văn hóa Việt. Chính vì vậy, anh đã tập trung vào dòng sản phẩm tâm linh, khôi phục men rạn theo cách sáng tạo riêng như tạo khuôn mẫu riêng cho từng sản phẩm, tùy theo thiết kế của từng sản phẩm mà các họa tiết vừa đắp nổi, vừa khắc chìm, thêm một lớp men tráng bên trên, rồi nung bằng kỹ thuật gia truyền để tạo ra các sản phẩm Gốm cao cấp men rạn vô cùng ấn tượng.
Năm 2013, nghệ nhân Phạm Đạt được nhận danh hiệu “Nghệ nhân Hà Nội” do Ủy ban nhân dân Thành phố Hà Nội trao tặng. Anh cũng nhận được danh hiệu “Cúp bàn tay vàng” do Hiệp hội làng nghề Việt Nam trao tặng, danh hiệu “Tinh hoa văn hóa Việt” do UBND Thành phố Huế trao tặng cùng nhiều danh hiệu giải thưởng cao quí khác. Năm 2016, Nghệ nhân Phạm Đạt đã phát triển thương hiệu Gốm tâm linh gia tộc Việt, đảm bảo công ăn việc làm ổn định cho khoảng 600 công nhân với 3 xưởng sản xuất.
Gốm Tâm linh Gia tộc Việt có nét độc đáo riêng không giống như các sản phẩm Gốm khác. Tạo hình đặc sắc, trang trí đẹp mắt, kỹ thuật nung gốm điêu luyện. Nghệ nhân Phạm  Văn Đạt đã thành công khi cho ra thị trường dòng Gốm đứng đầu về dòng gốm sứ tâm linh của riêng mình “Gốm đồ thờ Phạm Đạt”. Bộ gốm Đồ thờ nghệ nhân Phạm Đạt không chỉ đáp ứng được nhu cầu thẩm mĩ, mà còn thể hiện nét đẹp văn hóa, góp phần không nhỏ vào việc gìn giữ và phát triển các đặc trưng văn hóa, truyền thống lâu đời của người dân Việt Nam. Những sản phẩm đồ thờ linh thiêng ấy chính là sự hội tụ tinh hoa của trời đất, của ngũ hành, phong thủy và cả tâm hồn người thợ Gốm. Nghệ nhân Phạm  Văn Đạt còn thu hút du khách thập phương khi chế tác thành công 3 bộ gốm Phúc Lộc, Bảo An và Hưng Thịnh. Bộ sưu tập gây ấn tượng với màu men lam chàm quý phái và được làm theo lối thuần Việt.




Chia sẻ với chúng tôi về điều đặc biệt trong bộ Hưng Thịnh, nghệ nhân Phạm Văn Đạt cho biết sự kết hợp tinh tế giữa men lam cổ với vàng ròng tạo nên những sản phẩm vừa sang trọng, uy quyền vừa chứa đựng giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc. Bộ Hưng Thịnh cũng đã được cấp bằng xác lập kỷ lục “Tác phẩm gốm men lam chàm cổ dát vàng độc nhất Việt Nam”. Để hoàn thiện bộ Gốm gồm 42 tác phẩm, Nghệ nhân Phạm Đạt cùng các thợ thủ công đã phải làm việc ròng rã 180 ngày và trải qua gần 30 công đoạn. Bộ Hưng Thịnh với ý nghĩa đem lại sự Hưng khởi, Thịnh vượng, được sử dụng dòng men rạn cổ được phục chế từ thế kỷ XVI. Bộ gốm này có cặp lục bình cũng được cấp bằng xác lập kỷ lục “Gốm men rạn cổ cao nhất Việt Nam”, chiều cao của lục bình lên tới 2,2 mét. Nghệ nhân Phạm Đạt luôn tự hào với các sản phẩm của mình bởi anh đang sở hữu các sản phẩm men có tỉ lệ rạn đều và đẹp nhất hiện nay.
 Nghệ nhân Phạm Văn Đạt luôn tâm niệm rằng: Đất sét được chọn kỹ từ những vùng đất linh thiêng, Đất quý được hòa quyện với nước phù sa sông Hồng nên khi nung lửa như được phủ lên mình lớp men bí quyết gia truyền của cha ông ta từ ngàn năm trước truyền lại”.

ARTISAN PHAM VAN DAT, A HIGH RANK OF VIETNAMESE FAMILY SPIRITUAL CERAMICS
Experiencing throughout his life with ceramics, for artisan Pham Van Dat, ceramics is like eating rice and drinking water, like breathing air every day. His passion for ceramics has made him always elaborate each product, meticulously in every stage, each product containing his thoughts and feelings. Artisan Pham Van Dat is just the one who initiated the restoration of  the ancient rift glaze ceramics, creating hundreds of high-class, sophisticated ceramic section deeply imbued national identities and blowing souls into Vietnamese spiritual products.
 



Being proud of being the paternal great-grandson of late artisan Pham Van Huynh (aka Cuu Huynh) - a master craftsman of pottery in Bat Trang craft village, artisan Pham Van Dat has made radiate the Pham family in particularly as well as Bat Trang Pottery generally by restoring and bringing spirituality into ceramic products thereby creates the trademark of Vietnamese national spiritual pottery.  Since his childhood, artisan Pham Van Dat has been nurtured and wrapped in the soul of Ceramics, inspired and received the passion from the generations of previous artisans, especially he inherited creative minds and talented hands from his himself grandfather.  Ceramics has become an indispensable part of him and in the hearts of the village people.  Anyone who has ever visited Bat Trang craft village can see the hard work of the potter, but rather few understand why those honest workers still work day and night to create pottery products, including artisan Pham Van Dat, a talented artisan of the 7X generation.




Different from the time when his ancestors only produced traditional ceramics, the designs were not diverse, the number of products was small, the competitiveness was not high while Chinese ceramic items appeared rampant, artisan Pham Van Dat was very anxious to find out new directions for himself and for Bat Trang trade village.  The difficulty for young artisans is locating products, techniques, technologies and understanding the customer preference​.
With many years of ceramic direct production experience for the family, artisan Pham Van Dat always aspires to find out a unique feature to make the unique Ceramic line. It is from here, the line of spiritual rift glaze ceramics has been initiated and restored by him, creating thousands of High quality, sophisticated and pure Vietnamese ceramic products.
He also noticed that Vietnamese people have a custom of worshiping their ancestors almost becoming a kind of belief, no family is without an ancestor altar. This is a very important and indispensable belief in Vietnamese customs and is one of the elements that create Vietnamese cultural identity. Therefore, he has focused on the spiritual product line, restoring the enamel in a creative way such as creating a separate mold for each product, depending on the design of each product that the patterns are both embossed and engraved, adding a layer of enamel on top, then baked by family heirloom techniques to create high-class rift enamelled ceramic products extremely impressive.




In 2013, artisan Pham Van Dat was awarded the title "Hanoi Artisan" by the Hanoi city People's Committee. He also received the title of "Golden Hand Cup" by Vietnam Association of Craft Villages, the title of "Essence of Vietnamese Culture" by the People's Committee of  Hue City and many other noble awards. Since 2016, artisan Pham Van Dat has developed the brand of Vietnamese Family spiritual Pottery, ensuring stable jobs for about 600 workers with 3 production workshops.
Vietnamese Family spirituality Pottery has its own unique features unlike other pottery products. The product is shaped in a unique way, beautifully decorated, skillful ceramic firing technique. Artisan Pham Van Dat has succeeded in launching the first rank Ceramics in his own spirituality ceramics line named "Pham Dat worshipping items Pottery".  The  ceramics worshipping items set created by artisan Pham Dat not only satisfy aesthetic needs, but also show the cultural beauty, contributing significantly to preserve and develope the cultural characteristics and the long-standing tradition of Vietnamese people. These sacred products are themself  the convergence of heaven and earth, the five elements, feng shui and also the spirit of the potters. Artisan Pham Van Dat also attracts visitors throughout the country when successfully processing 3 sets of Phuc Loc, Bao An and Hung Thinh pottery. These collections impress with noble indigo blue and are made in purely Vietnamese style.
Sharing with us about the special thing in the Hung Thinh pottery series, artisan Pham Van Dat said that the exquisite combination of antique blue enamel and fine gold creates products that are luxurious, powerful and contain traditional cultural values of the nation. The Hung Thinh pottery series has also been granted a record setting certificate "The unique gold-plated ancient indigo blue enameled ceramic work in Vietnam".  To complete the pottery set of 42 works, Artisan Pham Van Dat and the craftsmen had to work 180 days on end and cover nearly 30 stages. The Hung Thinh pottery set are with the meaning of bringing the Flourish, Prosperity, using the ancient rift enamel line restored from the 16th century. This pottery set with a pair of water hyacinth which was also granted a record setting certificate "Vietnam's tallest ancient rift enameled pottery", the height of the hyacinth up to 2.2 meters. Artisan Pham Van Dat is always proud of his products as he owns all the enameled products having the most regular and beautiful stretch today.




Artisan Pham Van Dat always have a feeling that clay is carefully selected from sacred lands, precious soil is mingled with alluvial water of the Red River, so when it is baked like it is covered with the layer of enamel which is the  heirloom know-how inheritance from the ancestors throughout thousands of years ago.
 

Minh Trí